Van Dyck na sprzedaż w Sopockim Domu Aukcyjnym

Zaciekawienie zwiedzających budzi "Młoda dziewczyna przy balustradzie" Abrahama van Dycka (1636- 1672). Ten wyjątkowy obraz był w jednej z najsłynniejszych europejskich kolekcji - Jacquesa Goudstikkera, żydowskiego marszanda z Amsterdamu, właściciela wspaniałej kolekcji malarstwa holenderskiego z XVII i XVIII wieku.

- W 1940 roku marszałek Hermann Göring wkracza do galerii Goudstikkera, która się mieściła w Amsterdamie - opowiada Anna Masztalerz-Gajda z Sopockiego Domu Aukcyjnego. - Towarzyszy mu ekipa filmowa. Ponad 1400 ważnych obrazów zostaje sprzedanych za ułamek swojej wartości. Większość zagarnął marszałek, pozostałe jego pomocnik, bankier Alois Miedl. Göring był po Hitlerze najzagorzalszym i pozbawionym wszelkich skrupułów kolekcjonerem okresu Trzeciej Rzeszy.

Jacques Goudstikker zginął w maju 1940 roku na pokładzie statku, którym wraz z rodziną uciekał do Anglii. Po śmierci znaleziono przy nim czarny notes, w którym zinwentaryzował większość z posiadanych 1400 dzieł sztuki. Po wojnie wdowa po Goudstikkerze z czarnym notesem w ręku upomniała się o te dzieła, rząd holenderski stwierdził jednak, że zostały legalnie sprzedane Göringowi i są własnością narodu holenderskiego (większość trafiła do muzeów). Dopiero w lutym 2006 roku, po wieloletniej batalii sądowej, rodzina Jacquesa Goudstikkera odzyskała 202 obrazy. "Dziewczyna przy balustradzie" początkowo był przypisywana Ferdynandowi Bolowi, holenderskiemu malarzowi, który był uczniem Rembrandta.

- Dopiero niedawno profesor Werner Sumowski, który współpracuje między innymi z Domem Aukcyjnym w Sotheby i jest jednym z głównych badaczy malarstwa holenderskiego, przypisał obraz innemu uczniowi Rembrandta, Abrahamowi van Dyckowi - wyjaśnia Anna Masztalerz. - "Młoda dziewczyna przy balustradzie" została sprzedana Domowi Aukcyjnego w Sotheby w latach 90. Potem kupił ją właściciel pewnej europejskiej, bardzo dobrej kolekcji.

XIX-wieczne malarstwo na sopockiej wystawie prezentują obrazy m.in. Józefa Brandta, Juliusza i Wojciecha Kossaków, Chrystiana Breslauera. Okres Młodej Polski to plejada znakomitych artystów, począwszy od Jacka Malczewskiego i jego najbliższego ucznia Wlastimila Hofmana, po Leona Wyczółkowskiego, Teodora Axentowicza, Juliana Fałata, Józefa Czajkowskiego czy Wojciecha Weissa. Wśród przedstawicieli różnych ugrupowań artystycznych warto wspomnieć o École de Paris, a zwłaszcza o Tadeuszu Makowskim, Meli Muter, Eugeniuszu Eibischu czy Eugeniuszu Zaku. Malarstwo współczesne reprezentują monumentalne malowidło (3 na 2 metry) Franciszka Starowieyskiego "Jajo wieczności" oraz unikatowe dzieła Jana Tarasina, Jerzego Nowosielskiego czy Jerzego Dudy-Gracza.

- Nasza ekspozycja nawiązuje do tradycji Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, które z końcem 1854 roku otwarło wystawę ponad stu obrazów, rysunków i rzeźb. Celem towarzystwa było "budzenie zamiłowania prawdziwej i gruntowanej sztuki", a także "nastręczanie artystom środków i zachęcanie artystów do większych postępów w sztuce" - opowiada Anna Masztalerz-Gajda. - Obrazy prezentowane były przez kilka miesięcy, aby umożliwić zakup, a najlepsze reprodukowano. Sięgając do tych korzeni, Sopocki Dom Aukcyjny wszystkie zgromadzone dzieła udostępnił do sprzedaży, począwszy od rysunku Józefa Mehoffera w kwocie 3900 zł, po wyjątkowy obraz Abrahama van Dycka za 550 tys. zł. Doroczna wystawa w Sopockim Domu Aukcyjnym organizowana jest już po raz siódmy. Za każdym razem pojawiają się prawdziwie sensacyjne prace. W zeszłym roku był to obraz "Ofiara w Lystrze" ucznia Rembranta Jacoba Willemsza de Weta Starszego (z sygnaturą mistrza).

Wystawa potrwa do 30 września. Sopocki Dom Aukcyjny mieści się przy ul. Boh. Monte Cassino 43. Wstęp wolny.